In 1846 Marx and Proudhon are exchanging one very significant correspondence. As a consequence, Marx’s admiration for Proudhon changes into hate. Proudhon was very skeptical about Marx and Engels’ initiatives to organize a solidarity network among disparate socialist and communist movements across Europe. Our study aims at analyzing the political and theoretical consequences of Marx’s reading of Proudhon’s works and particularly his Philosophy of Misery. Criticisms Marx addresses to Proudhon harbor important developments on the nature of scientific approach.

1846 yılında Marx’la Proudhon arasında çok anlamlı bir mektuplaşma gerçekleşir. Bu mektuplaşma sonucu Marx’ın Proudhon’a duyduğu hayranlık nefrete dönüşür. Marx’la Engels’in, Avrupa düzeyinde etkinliklerini dağınık biçimde sürdüren sosyalist ve komünist hareketler arasında oluşturmaya çalıştıkları dayanışma örgütü girişimlerine Proudhon çok mesafeli kalmıştır. Çalışmamız, Fransız düşünürün bu tutumunun Marx’ın Proudhon’u, özellikle onun Sefaletin Felsefesi kitabını okumasını nasıl etkilediği üzerine bir sorgulamadır. Marx’ın Sefaletin Felsefesi’ne yönelttiği eleştiriler, bilimsel yaklaşımın ne olması gerektiği konusunda önemli çözümlemeler içerir.